Cefndir Grysmwnt
Yng nghysgod yr hyfryd bryn y Graig, gyda golygfeydd o Ysgyryd, Mynydd Pen-y-fâl a Chrib Hatterall y Mynyddoedd Duon sydd i’w gweld o wahanol gorneli yn y pentref, mae Grysmwnt yn lleoliad delfrydol i’r rhai sydd â’u bryd ar weld golygfeydd, cerddwyr, beicwyr, selogion byd natur a ffotograffwyr. Mae yna nifer o gestyll canoloesol yn ymyl, yn cynnwys Ynysgynwraidd a Chastell Gwyn sy’n ffurfio rhan o Daith Gerdded y Tri Chastell, ynghyd â Grysmwnt a lleoedd eraill o ddiddordeb hanesyddol.
Mae yna hefyd ddewis da o leoedd gwely a brecwast a lletyau gwyliau, ac mae’r Angel Inn yn cynnig cwrw da, bwyd blasus tu hwnt, cerddoriaeth fyw, a llond y lle o hwyl dan stiwardiaeth Jim Hamilton a Chloe Skinner. Mae’r pentref yn ffodus o gael ei siop ei hun hefyd.
Ar un adeg yn drefgordd ganoloesol ac yn ganolfan fasnach bwysig, gyda neuadd tref Sioraidd sy’n agos at galon pawb a cherrig marchnad cynhanesyddol, mae gan Grysmwnt ganol pentref traddodiadol sydd wedi’i warchod gan statws ardal gadwraeth. Saif Castell Grysmwnt y tu ôl i brif stryd y pentref ger yr Afon Mynwy. Fe’i hadeiladwyd yn y 13eg ganrif yn ystod teyrnasiad y Brenin John ar sylfeini hŷn a oedd yn cynnwys castell mwnt a beili pren. Mae Eglwys Saint Nicolas wrth galon y pentref, eglwys hyfryd y plwyf sy’n dyddio’n ôl i’r 13eg ganrif a gafodd ei hachub rhag dadfeilio yn ystod y bedwaredd ganrif ar bymtheg. Bu i Neuadd y Dref, a adeiladwyd ym 1832 gan y tirfeddiannwr ar y pryd, 6ed Dug Beaufort, y cynigiodd disgynydd iddo y Neuadd i Gyngor Plwyf Grysmwnt ym 1902, ddisodli hen strwythur coed a chaiff ei ddefnyddio yn aml hyd heddiw. Ar hyn o bryd, mae’r pentrefwyr yn gweithio i’w ddatblygu fel rhan o’r grŵp gweithredol Dyfodol Grysmwnt.
Mae adeiladau’r pentref yn amrywio o fythynnod bach i ‘dai tref’ cain o gyfnod y Sioriaid ac Oes Fictoria a ffermydd ‘bonedd’ o’r 17eg a’r 18fed ganrif gydag adeiladau cysylltiedig yn ogystal â byngalos a therasau mwy modern. Mae’n bendant yn werth ymweld â’r lle, a byddwn ni i gyd yn eich croesawu’n gynnes.
Hanes
Llogi Lleoliad
Mae Neuadd y Dref Grysmwnt ar gael i’w logi. Mae’n cynnig lle delfrydol ar gyfer digwyddiadau rheolaidd ac untro. P’un a ydych chi’n trefnu cyfarfod, digwyddiad cymunedol, neu ddathliad, mae Neuadd y Dref ar gael i’w logi yn y bore, y prynhawn, a fin nos. Gyda slotiau amser hyblyg a system archebu ar-lein gyfleus, nid yw sicrhau eich lleoliad erioed wedi bod cyn rhwydded.
Datganiad Cenhadaeth
Ein cenhadaeth yw meithrin a gwella treftadaeth gyfoethog ac ysbryd cymunedol bywiog Grysmwnt a’r pentrefi cyfagos. Ein nod yw meithrin ymdeimlad o berthyn, hyrwyddo twf cynaliadwy, a chadw cymeriad unigryw ein hardal. Drwy gydweithio â thrigolion, busnesau lleol, ac ymwelwyr, rydym wedi ymrwymo i sicrhau bod Grysmwnt yn parhau i fod yn lle croesawgar a llewyrchus i bawb, a hynny gan amddiffyn ein tirnodau hanesyddol a’n harddwch naturiol ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol.
